1دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین
2دانشیار گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)قزوین
چکیده
ویتگنشتاین به صراحت از مبنا بودن یقین و تقدم آن بر شک سخن میگوید و معتقد است که بازی شک در زمین یقین امکانپذیر است و شکاکیت افراطی خود متناقض است؛ برای ویتگنشتاین «برهان خواب» دکارت، عمیقترین و قویترین نوع شکاکیت افراطی است. ادعای اصلی دکارت در این برهان این است که «هیچ ملاک قطعی برای تمایز قائل شدن میان حالات خواب و بیداری وجود ندارد». برخی از فیلسوفان این فرضیه را یکی از چالش برانگیزترین مباحث در موضع شکاکیت دانسته و تمام همّ و غم خود را مصروف پاسخگویی به این برهان کردهاند؛ که البته در این زمینه توفیق چندانی نصیب آنها نشده است. اما ویتگنشتاین معتقد بود که شکاکیت بیمعنی است و جوابی را نمیطلبد؛ با توجه به همین مبنا زمانیکه به «برهان خواب» میرسد، میگوید این عبارت که «من ممکن است خواب باشم» اگر جدی گرفته شود، همانطور که دکارت آن را جدی گرفته است، بیمعنی است.
برخلاف تصور ویتگنشتاین و دیگران، هدف دکارت هرگز ماندن در حالت عدم یقین نبوده است؛ او همواره بدنبال فرا رفتن از شک و رسیدن به یقین بوده است و در مورد شکاکیت حاصل از «برهان خواب» هم، در نهایت میگوید باید آن تردید کلی در مورد خواب را که به علت آن نمیتوانستیم میان خواب و بیداری فرق بگذاریم، به عنوان شکوک مبالغه آمیز و مضر به دور افکنیم و در ادامه معیاری برای تفکیک تجارب ما در حالت خواب و بیداری ارائه میدهد.
7. Austin, J. L. (1962), Sense and Sensibilia, ed. G.J. Warnock, London, Oxford University Press.
8. Coliva, Annalisa (2010), Moore and Wittgenstein: Scepticism, Certainty and Common Sense, New York, PALGRAVE MACMILLAN.
9. Descartes, Rene (1984), The philosophical Writings of Descartes (Volume II), Translated by JOHN COTTINGHAM; ROBERT STOOTHOFF; DUGALD MURDOCH, New York, Cambridge University Press.
10. Descartes, Rene (1997), Descartes: key Philosophical Writings, Translated by Elizabeth S. Haldane and G. R. T. Ross, Edited and with an Introduction by Enrique Chavez-Arvizo, Wordsworth Classics of world Literature.
12. Hill, James (2004), "Descartes' Dreaming Argument and why we might be Skeptical of it", Richmond Journal of Philosophy.
13. Hoppes, Thomas (1997), Leviathan or the Matter, Forme, & Power, London, Touchstone.
14. Klein, P. D. (2000), "Certainty", in A Companion Epistemology, (E.Ds.) Jonathan, Dancy, And Ernest, Sosa, Oxford, Blackwell.
15. Malcolm, Norman (2002),"Wittgenstein's Skepticism in on Certainty", Critical Assessments of leading philosophers: Ludwig Wittgenstein II, London and New York, Routledge.
16. Stroll, Arum (2009), "Wittgenstein and the Dream Hypothesis", Philosophia (37): 681-690.
17. Voss, Stephen (1993), Essays on the Philosophy and Science of Rene Descartes, New York Oxford, and UNIVERSITY PRESS.
18. Wittgenstein, Ludwig (1969), On Certainty, Translated by DENIS PAUL and G.E.M. ANSCOMBE, Edited by G.E. M. ANSCOMBE and G. H. VON WRIGH, Printed in Great Britain by Alden and Mowbray Ltd at the Alden Press, Oxford and bound at Kemp Hall Bindery
ابتدای صفحه